รวบรวม ทบทวน และวิเคราะห์นโยบาย แผน คำสั่ง กฎ ระเบียบ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง และรายงานการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับโครงการ ของประเทศไทยที่เป็นปัจจุบัน และเกี่ยวข้องกับทางหลวงในด้านสิ่งแวดล้อม

แผนพัฒนาทางหลวงเชื่อมโยงการคมนาคมขนส่งอย่างบูรณาการ ระยะเวลา 10 ปี (พ.ศ. 2571-2580) กับแผน นโยบาย ในระดับต่าง ๆ ในด้านที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน

การรวบรวมข้อมูลสภาพสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันทั้ง 4 องค์ประกอบหลัก คือ ทรัพยากรสิ่งแวดล้อมทางด้านกายภาพ ทรัพยากรสิ่งแวดล้อมทางด้านชีวภาพ คุณค่าการใช้ประโยชน์ของมนุษย์ และคุณค่าต่อคุณภาพชีวิต จะพิจารณาประเด็นศึกษาตามแนวทางในการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมของโครงการทางหลวง (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 9 เดือนพฤศจิกายน 2567 ) ได้นำใจความสำคัญของแนวทางฯ ดังกล่าว คือ ปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อมภายใต้องค์ประกอบหลัก และประเด็นศึกษาในแต่ละปัจจัย มาปรับใช้สำหรับการรวบรวมข้อมูลสภาพสิ่งแวดล้อมในปัจจุบัน ซึ่งจะใช้ข้อมูลทุติยภูมิเป็นหลัก และจัดทำรายการตรวจสอบข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Checklist) สำหรับการพิจารณาประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น ในการศึกษาโครงการนี้ แสดงดังตารางด้านล่าง

การจัดทำฐานข้อมูลพื้นที่อ่อนไหวทางด้านสิ่งแวดล้อม และพื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมต่างๆ ของพื้นที่โครงการที่ทำการศึกษา โดยใช้โปรแกรมประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการนำเข้าข้อมูล วิเคราะห์ และแปลผล ทั้งนี้ที่ปรึกษาเลือกใช้โปรแกรม ArcGIS ในการจัดทำฐานข้อมูลดังกล่าว เนื่องจากเป็นโปรแกรมที่นิยมใช้ในปัจจุบัน สามารถจัดเก็บ วิเคราะห์ และเผยแพร่ข้อมูลเชิงพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังสามารถเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างฐานข้อมูลและแผนที่ ทำให้สามารถใช้ในการตัดสินใจและวางแผนโครงการได้อย่างแม่นยำสำหรับขั้นตอนในการจัดทำฐานข้อมูลพื้นที่อ่อนไหวทางด้านสิ่งแวดล้อม และพื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ของพื้นที่โครงการที่ทำการศึกษา โดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ดังนี้

วิธีการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้นของโครงการที่ทำการศึกษา จะใช้วิธีการจัดทำรายการข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Checklist) โดยที่ปรึกษาได้ประยุกต์ใช้รายการตรวจสอบข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Checklist) ของสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และประเด็นศึกษาตามแนวทางในการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมของโครงการทางหลวง (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 9 เดือนพฤศจิกายน 2567) และแนวทางการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม โครงการทางหลวงหรือถนน และระบบทางพิเศษ ของสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2567 มาใช้ประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมทั้งในระยะก่อสร้างและระยะดำเนินการ

การประเมินค่าใช้จ่ายในการดำเนินมาตรการป้องกัน แก้ไข และลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น และมาตรการติดตามตรวจสอบผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น จะเป็นการรวบรวมข้อมูลได้แก่ อัตราราคาต่อหน่วยในการดำเนินงาน ราคาวัสดุ ราคาการตรวจวัด และวิเคราะห์ เป็นต้น จากหน่วยงานราชการ และภาคเอกชน ทั้งนี้ค่าใช้จ่ายในการดำเนินมาตรการฯ ดังกล่าวเป็นการประเมินโดยสังเขป และยังไม่รวมค่าใช้จ่ายสำหรับการจัดทำรายงาน IEE หรือ EIA

การรวบรวมข้อมูลสภาพสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันทั้ง 4 องค์ประกอบหลัก คือ ทรัพยากรสิ่งแวดล้อมทางด้านกายภาพ ทรัพยากรสิ่งแวดล้อมทางด้านชีวภาพ คุณค่าการใช้ประโยชน์ของมนุษย์ และคุณค่าต่อคุณภาพชีวิต จะพิจารณาประเด็นศึกษาตามแนวทางในการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมของโครงการทางหลวง

(ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 9 เดือนพฤศจิกายน 2567)

การจัดทำมาตรการป้องกัน แก้ไข และลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น และมาตรการติดตามตรวจสอบผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น จะจัดทำมาตรการฯ ต่อประเด็นที่คาดว่าจะมีผลกระทบที่สำคัญ (ที่ระดับมีผลกระทบด้านลบปานกลาง (-2) ถึงมีผลกระทบด้านลบมาก (-3)) โดยศึกษาจากมาตรการป้องกัน แก้ไข และลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม และมาตรการติดตามตรวจสอบผลกระทบสิ่งแวดล้อม ของรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ในโครงการทางหลวงที่ผ่านการพิจารณาให้ความเห็นชอบ และหรือเป็นมาตรการฯ ที่มีประสิทธิภาพในการป้องกัน แก้ไข และลดผลกระทบ รวมทั้งศึกษาจากผลงานวิจัย/ผลงานวิชาการ

รวบรวมและตรวจสอบ และจัดทำฐานข้อมูลพื้นที่อ่อนไหวทางด้านสิ่งแวดล้อม และพื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมต่างๆ ของพื้นที่โครงการที่ทำการศึกษา วิเคราะห์ประเภทการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมของพื้นที่โครงการที่ทำการศึกษาว่าเข้าข่ายจัดทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น (IEE) หรือรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA)